NGHIÊN CỨU TẠO HẠT GIỐNG NHÂN TẠO LAN HẠC VỸ (Dendrobium aphyllum)

Lan Hạc vỹ (Dendrobium aphyllum) là một loài lan rừng đẹp của Việt Nam, có giá trị y học và thương mại cao. Hiện nay, loài lan này đang đứng trước nguy cơ tuyệt chủng do nạn khai thác bừa bãi và buôn bán trái phép ra nước ngoài. Phương pháp vi nhân giống cũng gặp phải một số khó khăn như chi phí sản xuất cao, thời gian bảo quản ngắn, chiếm nhiều diện tích và dễ tổn thương trong quá trình vận chuyển. Sản xuất hạt giống nhân tạo được coi là một giải pháp có hiệu quả đối với việc nhân và bảo quản loài lan này. Trong nghiên cứu, nguyên liệu dùng để tạo hạt nhân tạo là các protocorm-like body (PLBs) của cây D. aphyllum in vitro. Kết quả cho thấy nồng độ 3% sodium alginate tiếp xúc với dung dịch CaCl2 .2H2 O 100 mM trong thời gian 30 phút là phù hợp nhất, hạt chắc, tròn, có kích thước đồng đều. Nội nhũ nhân tạo được làm giàu trong môi trường MS + 2,0 mg/l BA + 0,5 mg/l IBA + 20 g/l sucrose + 0,1% AC + 20 mg/l ABA + 3.000 mg/l carbendazim cho tỷ lệ hạt nhân tạo nảy mầm cao và đạt cao nhất khi được bảo quản ở 4°C trong điều kiện tối.

Dendrobium aphyllum (Orchidaceae) is one of beautiful wild orchids of Vietnam. Besides economic value, it is used as an herb in the traditional medicine. This orchid type is going to be extincted in nature by illegal exploitation and trade. Micropropagation methods of this orchid have encountered many difficulties such as short time of plantlet preservation, high production cost and great requirement of preservation space. Synthetic seed production of D. aphyllum is considered as an innovative and effective solution for micropropagation and storage of this valuable species. In this study, synthetic seed were produced from protocorm-like bodies (PLBs) of D. aphyllum, the results indicated that 3% sodium alginate and exposure to 100 mM CaCl2 ⋅2H2 O solution for 30 min produced firm, clear, round and uniform optimal beads which were suitable for handling. Synthetic seeds of D. aphyllum with artificial endosperm constituents of MS + 2,0 mg/l BA + 0,5 mg/l IBA + 2% sucrose + 0,1% AC + 20 mg/l ABA + 3.000 mg/l carbendazim gave high germination percentage. Synthetic seeds which were stored in dark at 4°C showed the highest percentage of germination.