NGHIÊN CỨU KHẢ NĂNG GÂY ĐỘC CẤP TÍNH VÀ HỘI CHỨNG GAN TỤY DO EMAMECTIN BENZOATE GÂY RA ĐỐI VỚI TÔM SÚ VÀ TÔM THẺ CHÂN TRẮNG Ở ĐỒNG BẰNG SÔNG CỬU LONG

Bài viết này giới thiệu một số kết quả nghiên cứu về khả năng gây độc cấp tính cũng như các dấu hiệu gây độc mãn tính, đặc biệt là khả năng gây hội chứng gan tụy do hoạt chất Emamectin benzoate gây ra đối với 2 loài tôm nuôi nước lợ tôm sú (Penaeus monodon) và tôm thẻ chân trắng (Litopenaeus vannamei) ở Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL). Độ độc cấp tính của thuốc được xác định thông qua trị số LC50 của thuốc và độ độc mãn tính được xác định thông qua thí nghiệm giải phẫu mô bệnh học. Kết quả nghiên cứu cho thấy, trị số LC50 của hoạt chất Emamectin benzoate đối với tôm sú Post15 là 0,0433mg/l; tôm sú trưởng thành là 0,0769mg/l; tôm thẻ Post12 là 0,0421mg/l; tôm thẻ trưởng thành là 0,0599mg/l. Kết quả giải phẫu mô bệnh học đánh giá khả năng gây hội chứng hoại tử gan tụy của thuốc Emamectin benzoate cho thấy khi tiếp xúc ở nồng độ thấp có sự biến đổi trên vùng gan tụy tôm ở các mẫu thu vào ngày thứ 10, 20 và ngày thứ 30 sau xử lý thuốc. Biểu hiện của sự biến đổi là hiện tượng tế bào máu tập trung xung quanh vùng gan tụy và một số thay đổi về cấu trúc của ống gan tụy. Khi cho tiếp xúc ở nồng độ thuốc cao hơn (80% giá trị LC trở lên), phần lớn tôm bị chết cấp tính trong vòng 10 ngày sau tiếp xúc với thuốc.

This paper introduced new research findings on acute toxicity and chronic toxicity especially likely to cause syndrome hepatopancreas due to emamectin for the two species of brackish water shrimp (black tiger shrimp and white shrimp) in the Mekong River Delta. Acute toxicity of emamectin was determined through LC50 values and chronic toxicity was determined through histopathology surgery. The study showed that LC50 values of the active ingredient of emamectin for black tiger shrimp at post 15 was 0.0433mg/l; adult black tiger shrimp was 0.0769mg/l; white shimp post 12 was 0.0421mg/l; adult white shrimp was 0.0599mg/l. Surgical histopathological assessment of hepatopancreas syndrome necrotizing pancreatitis in emamectin showed exposure at low concentrations, shrimp in hepatopancreas samples collected at 10, 20 and 30 day after treament. Expression of the transformation was phenomenal concentration of blood cells around the liver pancreas and some changes in the structure of the hepatopancreas tube. When exposed at higher concentrations (80% or higher value LC), the majority of acute shrimp died within 10 days after exposure.