ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ GÂY ĐỘC CỦA CHIẾT XUẤT TỪ CÂY CỎ GẤU TRÊN MÔ HÌNH RUỒI GIẤM

Cỏ gấu (Cyperus rotundus L.) còn gọi là cỏ cú, là thực vật hoang dại phân bố rộng khắp từ vùng nhiệt đới, cận nhiệt đới và ôn đới. Nghiên cứu này được thực hiện nhằm đánh giá khả năng gây độc của dịch chiết từ cỏ gấu trên mô hình ruồi giấm (Drosophila melanogaster). Kết quả nghiên cứu bước đầu cho thấy trong thành phần dịch chiết của cỏ gấu có chứa các nhóm hợp chất alkaloid, flavonoid, saponin, phenolic, tanin, terpenoid, cardiac glycoside và steroid triterpenoid. Hàm lượng polyphenol và flavonoid tổng được xác định lần lượt là 93,8 ± 0,46 mg GAE/g cao chiết và 198 ± 3,32 mg QE/g cao chiết. Cao chiết cỏ gấu thể hiện khả năng gây độc cao đối với ấu trùng ruồi giấm tuổi 2 với giá trị nồng độ gây chết 50% (LC₅₀ = 132 mg/mL). Bên cạnh đó, dịch chiết cỏ gấu còn gây ảnh hưởng đến quá trình sinh trưởng và phát triển của ruồi giấm. Thành phần dự trữ năng lượng như carbohydrate, protein và lipid của ruồi trưởng thành giảm lần lượt 55,74%; 41,72% và 60,31%, các enzyme thuộc nhóm esterase (AchE, α-carboxyl và β-carboxyl) và phosphatase (AcP và AkP) bị ức chế hoạt động khi ruồi giấm được cho ăn thức ăn có bổ sung cao chiết cỏ gấu. Những kết quả này góp phần chứng minh độc tính của chiết xuất từ C. rotundus cũng như tiềm năng sử dụng trong việc phòng trừ và quản lý dịch hại côn trùng.

Purple nutsedge (Cyperus rotundus L.) is a wild weed widely distributed in tropical, subtropical, and temperate regions. The study aimed to evaluate the toxic ability of the ethanol extract of C. rotundus on fruit fly (Drosophila melanogaster) model. Preliminary chemical characterization showed that C. rotundus has the presence of compounds such as alkaloids, flavonoids, saponins, phenolics, tannins, terpenoids, cardiac glycosides and steroids triterpenoids. The content of total polyphenols and flavonoids was also determined with value of 93.8 ± 0.46 mg GAE/g extract and 198 ± 3.32 mg QE/g extract, respectively. The ethanol extract of C. rotundus expressed its high toxicity against 2nd instar larvae of D. melanogaste with the LC₅₀ value of 132 mg/mL. Besides, C. rotundus extract also affected the growth and development of fruit fly. Energy storage components such as carbohydrates, lipids and proteins of adult flies after 14 days decreased by 55.74%; 41.72%; 60.31% respectively, and activities of esterase (AChE, α-carboxyl and β-carboxyl) and phosphatase (AcP and AkP) were inhibited when fruit flies were fed a highly supplemented diet with C. rotundus extract. These findings contribute to confirming the toxicity of ethanol extract of C. rotundus and their potential use in preventing and controlling pest.